Zgodnie ze statystykami świadomy sen (Lucid Dream) przeżywa co piąta osoba, przynajmniej raz w życiu. Najczęściej odbywa się to w sposób spontaniczny i niezamierzony, jednak istnieją także techniki, które pozwalają nabyć umiejętność wywoływania takiego snu.
Jako świadome śnienie określa się sen, w którym człowiek jest w stanie w pełni kontrolować jego treść, jest w nim obecny myślami i wpływa na bieg wydarzeń kierunkiem myśli, posiadając ponadto pełną pamięć zdarzeń ze swojego życia. Jest to najczęściej przyjemna forma snu, ponieważ doznania w jej trakcie bliskie są tym rzeczywistym, a jednocześnie zyskuje się „nadprzyrodzone” moce i siły, które na co dzień obserwowane są tylko w filmach z gatunku fantasy.
Osoby, które potrafią wywoływać u siebie taki stan określane są mianem oneironautów. Wolna wola podczas takiego snu może być wywołana przypadkowo, lub też w efekcie ćwiczeń oraz technik myślenia. Samodzielnie wzbudzana forma Lucid Dream to między innymi narzędzie psychoterapeutyczne, wykorzystywane do eliminacji koszmarów sennych i lęków, na drodze zwiększania samoświadomości.
Ze względu na genezę świadomego snu, dzieli się go na dwa rodzaje
DILD (ang. Dream Inducted Lucid Dream) – czyli świadomy indukowany sen, polega na uświadomieniu sobie faktu śnienia w trakcie snu, na podstawie odruchowych reakcji.
WILD (ang. Wake Inducted Lucid Dream) – sen indukowany jawą, w który przechodzi się z jednoczesnym pozostaniem w stanie świadomości lub tylko z chwilowym jej zanikiem.